ویژه شهادت حضرت امام حسن عسکری / چرا امام حسن عسكری (ع) همواره در بند و زندان بودند؟
پاسخ :شاید بتوان گفت كه هیچ یك از امامان – علیهم السلام – همانند امام حسن عسكری ـ علیه السلام ـ در فشار طاغوتهای عصر و در زندانها نبوده است، تا آن‌جا كه حتی در زندان، جاسوسی را بر او گماشته بودند تا گفتار و رفتار او را گزارش دهد، چنان‌كه ابو جعفر هاشمی می‌گوید: با چند نفر در زندان بودم ناگاه امام حسن عسكری ـ علیه السلام ـ را وارد زندان كردند، در زندان شخصی بودو ادعا می‌كرد از علویان است، امام ـ علیه السلام ـ در غیاب او به یارانش فرمود «این مرد از شما نیست، از او بر حذر باشید، آن‌چه گفته اید در نامه‌ای نوشته و در داخل لباسهایش می‌باشد تا به خلیفه گزارش دهد» یكی از حاضران لباسهای او را وارسی كرد، همان نامه را یافت كه مطالب خطرناكی را در مورد زندانیان نوشته بود[۱].
این همه فشار برای چه بود؟ در جواب باید گفت: طاغوتهای بنی‌عباس از چند جهت در مورد امام حسن عسكری ـ علیه السلام ـ ترس و نگرانی داشتند و حساس بودند:
۱ـ جمعیت شیعیان در آن عصر، به خصوص در عراق، بسیار بود، طاغوتها ترس آن داشتند كه آنها قدرت را به دست گیرند و با زعامت و رهبری امام حسن عسكری ـ علیه السلام ـ تاج و تخت عباسیان را واژگون نمایند؛ شیعیان در این عصر به قدری نیرومند بودند كه: احمد بن عبید الله ابن خاقان می‌گوید: جعفر كذاب (برادر امام حسن عسكری ـ علیه السلام ـ كه به دروغ ادعای امامت می‌كرد) نزد پدرم عبیدالله ـ كه دارای مقام عالی در دربار خلیفه بود ـ آمد و گفت: « مقام برادرم را به من بده، در عوض، من سالی بیست هزار دینار برای تو می‌فرستم» پدرم به او گفت: «یا احمق السلطان جرد سیفه فی الذین زعموا أن اباك و اخاك[۲] …الخ»
ترجمه: ای احمق نادان! خلیفه، به روی معتقدین به امامت پدر و برادرت (امام حسن عسكری ـ علیه السلام ـ) شمشیر كشید، تا آنها را از این اعتقاد برگرداند، نتوانست، بنا بر این اگر آنها (شیعیان) امامت تو را قبول دارند نیاز به خلیفه و غیر او نداری و اگر آنها تو را به امامت قبول ندارند، به وسیله ما هرگز نمی‌توانی به این مقام برسی. پدرم از آن پس، اصلاً به جعفر اعتنا نكرد و تا زنده بود اجازه نداد كه جعفر به نزدش بیاید[۳].
۲ـ از سوی دیگر باید به این مسئله مهم نیز توجه داشت كه شیعیان توجه خاصی به امام حسن عسكری ـ علیه السلام ـ داشتند و اموال بسیاری به مجضرش می‌رساندند، تا آن‌جا كه به عنوان مثال، آن حضرت صد هزار دینار (یعنی صد هزار مثقال طلا) به یكی از نمایندگان مورد اطمینان خود به نام علی‌‌بن جعفر همّانی داد تا بین مستمندان و شیعیان در مراسم حج تقسیم كنند، بار دیگر صد هزار دینار برای او فرستاد، بار سوم سی هزار دینار برای او حواله كرد.[۴]
تلاشهای سیاسی اما حسن عسكری ـ علیه السلام ـ نامه و پیك‌های او، فعالیت شاگردان و نمایندگان او، حوزه علمیه طاغوت برانداز او، گفتار سازنده و حركت‌بخش او و … همه و همه نشان می‌داد كه او نه تنها تسلیم دستگاه طاغوتی بنی‌عباس نیست، بلكه زمینه سازی فرهنگی و سیاسی عمیق و گسترده‌ای بر ضد آن دستگاه می‌كند.
۴ ـ طبق روایات متعدد و متواتر، همه مسلمانان می‌دانستند كه قائم آل محمد ـ صلی الله علیه و آله ـ حضرت مهدی ـ عجل الله تعالی فرجه الشریف ـ ظهور می‌كند و واژگونی تاج و تخت شاهان و سلاطین جور در سراسر جهان به دست اوست، از طرفی دریافته بودند كه این مصلح جهانی از نسل امام حسن عسكری ـ علیه السلام ـ است، لذا در مورد آن حضرت، بسیار حساس بودند و احساس خطر می‌كردند و بر همین اساس حضرت مهدی ـ عجل الله تعالی فرجه الشریف ـ از هنگام ولادت (در سال ۲۵۵) حتی در عصر پدر (تا سال ۲۶۰ یعنی ۵ سال) جز از یاران بسیار مخصوص، مخفی بود.
مرحوم محدث قمی در این‌باره می‌نویسد: « سه نفر از خلفای بنی عباس خواستند امام حسن عسكری ـ علیه السلام ـ را بكشند زیرا به آنها خبر رسیده بود كه حضرت مهدی ـ عجل الله تعالی فرجه الشریف ـ در صلب اوست، آنها آن حضرت را چندین بار زندانی نمودند.[۵]»
و نیز روایت شده امام حسن عسكری ـ علیه السلام ـ هنگام ولادت حضرت مهدی ـ عجل الله تعالی فرجه الشریف ـ فرمود: «ظالمان پنداشتند كه مرا می‌كشند تا نسل مرا قطع نمایند، آنها قدرت خداوند قادر را چگونه دیده‌اند».[۶]
این عوامل و نظیر آن، موجب شد كه طاغوتیان بنی‌عباس سخت ترین فشار و اختناق و سانسور را بر امام حسن عسكری ـ علیه السلام ـ و یارانش وارد ساختند، امام حسن عسكری ـ علیه السلام ـ برای حفظ یاران خود، به پنهان‌كاری و راز پوشی تأكید می‌كرد، تا آن‌جا كه عثمان بن سعید عمری یار مخصوص آن حضرت (اولین نائب خاص امام مهدی ـ عجل الله تعالی فرجه الشریف ـ) زیر پوشش روغن فروش مطالب را محرمانه از امام حسن عسكری ـ علیه السلام ـ به شیعیان و به عكس گزارش می‌داد، از این رو به او سمّان (روغن فروش) می‌گفتند[۷].
كوتاه سخن آن‌كه: از بررسی تلاشهای امام حسن عسكری ـ علیه السلام ـ و یارانش فهمیده می‌شود كه آن بزرگ‌مردِ علم و كمال و سیاست، در هفت مورد، تلاش عمیق و چشم‌گیری داشته است كه عبارتند از:
۱ـ تشكیل حوزه علمیه و كوشش‌های علمی و انقلاب فرهنگی.
۲ ـ ایجاد شبكه ارتباطی با شیعیان توسط پیك‌ها و نامه‌ها و تعیین نمایندگان، و تلاشهای آنها و ارتباط با آنها.
۳ ـ تلاشهای سری و محرمانه سیاسی.
۴ ـ پشتیبانی مالی شیعیان از امام و حمایت مالی آن حضرت از مستضعفان، برای حفط كیان تشیع.
۵ ـ تقویت و توجیه سیاسی رجال و عناصر مهم شیعه، و روحیه دادن به آنها و سفارش آنها به مقاومت و استقامت در برابر ستمگران.
۶ـ استفاده گسترده از آگاهی‌های غیبی و قدرت‌های ملكوتی و معنوی.
۷ ـ آماده سازی شیعیان برای دوران غیبت[۸].
امام حسن عسكری ـ علیه السلام ـ در راستای این اصول تا سرحد شهادت ایستادگی كرد و تحت شدید ترین شكنجه‌ها و فشارها در زندانها و خانه و بیرون خانه رسالت خود را به جهانیان ابلاغ فرمود و سرانجام با نیرنگ معتمد عباسی، در سن ۲۸ یا ۲۹ سالگی مسموم و به شهادت رسید.
خدایا ما را از پیروان و شیعیان واقعی آن حضرت و از منتظران واقعی فرزندش حجه‌بن الحسن العسكری قرار بده.
[۱] . اعلام الوری، ص ۳۵۴٫
[۲] . اصول كافی، ج ۱، ص ۵۰۵ و ۵۰۶٫
[۳] . اصول كافی، ج ۱، ص ۵۰۵ و ۵۰۶٫
[۴] . الغیبه الطوسی، ص ۲۱۲٫
[۵] . انوار البهیّه، ص ۴۹۰٫
[۶] . بحار، ج ۵۰، ص ۲۱۴٫
[۷] . سفینه البحار، ج ۶، ۱۴۳ و ۱۴۴، انتشارات دارالاسوه للطباعه و النشر، طهران ۱۴۱۶ قمری.
[۸] . اقتباس از كتاب سیره پیشوایان مهدی پیشوایی، ص ۶۲۶ تا ۶۵۰٫
منبع : پرسمان