اربعین حسینی چهلمین روز پس از شهادت امام حسین(ع) در روز عاشورای سال ۶۱ق که با ۲۰ صفر مصادف است. بر اساس برخی از نقل‌ها، اسیران کربلا روز ۲۰ صفر سال ۶۱ قمری در بازگشت از شام، برای زیارت مدفن امام حسین(ع) به کربلا رفتند. طبق نقل های تاریخی، جابربن عبدالله انصاری، صحابی پیامبر اسلام(ص)، به همراه عطیه عوفی در اولین چهلم شهادت امام حسین(ع) به عنوان اولین زائر بر سر مزار امام حسین(ع) حاضر شده و قبر امام حسین را زیارت کرده است. در اینجا گزیده ای از نوحه ها مربوط به شب و روز اربعین امام حسین علیه السلام از نظر می گذرد.
چهل وادیه غم
اربعین آمد و احوال ندارد زینب
اربعین آمد و احوال ندارد زینب
ارمغان غیر قدی دال ندارد زینب
مثل مرغی که پر و بال ندارد زینب
طاقت دیدن گودال ندارد زینب
اربعین آمد و احوال ندارد زینب
او چهل وادیه غم دیده به هم پیوسته
اربعین آمده در کرب و بلا بنشسته
بر سرِ قبرِ حسین ابن علی با گریه
ناله سر داده دگرباره کمر بشکسته
اربعین آمد و احوال ندارد زینب
یا به دنبال سری بوده به نِی آواره
یا نموده غمِ طفلان برادر چاره
یا نوازش گری طفلِ یتیمی کرده
که دو گوشش شده با دست چپاول پاره
اربعین آمد و احوال ندارد زینب
یک تنه کاخ ستم را به امان آورده
رو به نابودیِ شیطان زمان آورده
مثل حیدر شده با تیغ زبان علوی
هرچه در سینه نهفته به زبان آورده
اربعین آمد و احوال ندارد زینب
او که خود بوده به هجران عزیزان مجنون
در خرابه به عزا کرده گلی را مدفون
کاسة صبرِ دلش گشته لبالب از غم
آمده کرب و بلا دیدنِ یاران، دلخون
اربعین آمد و احوال ندارد زینب
در رهِ کوفه و شامات بلا غم دیده
هرچه غم بوده به دنیا همه با هم دیده
آن چه از دیدنِ آن شرم نماید آدم
همه از منظرة غصه دمادم دیده
اربعین آمد و احوال ندارد زینب
ساربان دیده که از کینه بریده انگشت
یا لعینی که زده بر سرِ طفلان با مُشت
خیمه سوزاندن و گریاندن اطفال یتیم
ضربت سیلی و شلّاق ستمگر بر پشت
اربعین آمد و احوال ندارد زینب
آن چه را دیده فقط بر اِلمش افزوده
لحظه ای از تبرِ غم نشده آسوده
با عزا دیده بلا پشت بلا در غربت
که دلش زیر غم سنگ جفا فرسوده
اربعین آمد و احوال ندارد زینب
(روزها فکر من اینست و همه شب سخنم)
که نیفتد به خدا ذکر حسین از دهنم
سروری مثل دلِ خستة زینب بر گو
من ثنا گویِ حسین پادشهِ بی کفنم
اربعین آمد و احوال ندارد زینب