درمان ریشه‌ی دندان و کنترل قند خون
پایگاه خبری و تحلیلی رشد ( roshdnews.ir ) درمان ریشه‌ی دندان می‌تواند کنترل قند خون را بهبود دهد
میکروب‌های دهان شما می‌توانند تأثیر عمیقی بر سطح قند خون‌تان داشته باشند؛ و این موضوع به نوبه‌ی خود می‌تواند خطر ابتلا به دیابت یا بیماری‌های قلبی را افزایش دهد.
به‌گزارش انتخاب و به نقل از sciencealert؛ در یک مطالعه‌ی جدید که توسط پژوهشگران کالج سلطنتی لندن و دانشگاه هلسینکی انجام شده، ۶۵ بیمار پس از درمان عفونت‌های کانال ریشه‌ی دندان، «بهبودهای قابل‌توجهی» در شاخص‌های کنترل قند خون نشان دادند.
این افراد آزمایش تحمل گلوکز انجام نداده بودند، اما نمونه‌های خون نشان داد که در کمتر از سه ماه پس از درمان – چه جراحی و چه غیرجراحی – نشانه‌های التهاب سیستمیک در خون آن‌ها کاهش یافته است.
دو سال بعد نیز چندین شاخص سلامت متابولیک در آنان روند بهبود را نشان داد.
پژوهشگران سطح گلوکز سرم این گروه را پیش از درمان عفونت‌های دهانی اندازه‌گیری کردند. دو سال پس از درمان، سطح گلوکز و همچنین نشانگرهای التهابی به‌طور قابل‌توجهی کاهش یافته بود.
مطالعه‌ی مرتبط: «ارتباط بیماری لثه با آسیب ماده‌ی سفید مغز»
سطح بالای قند خون، یکی از مهم‌ترین عوامل خطر برای حمله‌ی قلبی و سکته است.
«یافته‌های ما نشان می‌دهد که درمان ریشه‌ی دندان فقط سلامت دهان را بهبود نمی‌دهد، بلکه ممکن است در کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های جدی مانند دیابت و بیماری قلبی نیز نقش داشته باشد.»
این را دکتر سادیا نیاز، اندودنتیست و نویسنده‌ی اصلی مطالعه از کالج سلطنتی لندن می‌گوید.
او ادامه می‌دهد: «این یک یادآوری مهم است که سلامت دهان به‌طور عمیق با سلامت کلی بدن پیوند دارد.»
عفونت‌های کانال ریشه می‌توانند موجب ورود باکتری‌ها به جریان خون شوند، که این امر به التهاب و پیامدهای متابولیک احتمالی منجر می‌شود. درمان موفق این عفونت‌ها، این خطرات را کاهش می‌دهد. (King’s College London)
این مطالعه گروه کنترل نداشت و ماهیت آن مشاهده‌ای بود؛ بنابراین نمی‌توان رابطه‌ی علت و معلولی از نتایج برداشت کرد. اما تیم پژوهشی بر این باور است که عفونت‌های مزمن بافت‌های داخل و اطراف دندان ممکن است وارد گردش خون شوند و تغییرات التهابی گسترده‌تری ایجاد کنند که حتی شیمی خون ما را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
این وضعیت التهابی می‌تواند بر مقاومت به انسولین اثر بگذارد و کنترل قند خون را مختل کند.
این ایده نیاز به بررسی‌های بیشتر دارد، اما شواهد فزاینده‌ای وجود دارد که سلامت دهان را به مرگ‌ومیر و بیماری‌های سیستمیک مرتبط می‌داند.
امروزه پژوهش‌ها نشان می‌دهند که بهداشت نامناسب دهان می‌تواند فشار قابل‌توجهی بر سیستم قلبی–عروقی وارد کند. در یک مطالعه‌ی شگفت‌انگیز که در سپتامبر منتشر شد، دانشمندان وجود باکتری‌های دهانی را در پلاک‌های شریانی افراد مبتلا به بیماری عروق کرونر قلب شناسایی کردند.
بر اساس برخی برآوردها، افرادی که دچار ضایعات عفونی در داخل یا اطراف دندان‌های خود هستند، ممکن است بیش از دو برابر خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر قلب را داشته باشند.
برای بررسی اینکه آیا نشانگرهای التهابی ناشی از عفونت‌های دهانی با سلامت متابولیک مرتبط‌اند یا خیر، پژوهشگران به سراغ بیماران مبتلا به آپیکال پریودنتیت (AP) رفتند – یک بیماری التهابی مزمن که در اثر نفوذ باکتری‌ها به پالپ و ریشه‌ی دندان ایجاد می‌شود.
نمونه‌های خون در پنج زمان گرفته شد:
پیش از درمان ریشه‌ی دندان، و سپس ۳ ماه، ۶ ماه، یک سال و دو سال پس از درمان.
پژوهشگران مجموعاً ۴۴ متابولیت مرتبط با التهاب یا متابولیسم را اندازه‌گیری کردند. پس از درمان ریشه، بیش از نیمی از این متابولیت‌ها تغییرات معنادار نشان دادند، به‌ویژه آمینواسیدها، گلوکز و لیپیدها.
سه ماه پس از درمان، کلسترول به‌طور موقتی کاهش یافت. همچنین یک گروه مهم از آمینواسیدها که با مقاومت به انسولین مرتبط است، کاهش پیدا کرد.
بهبود سطح قند خون دیرتر ظاهر شد؛ یعنی در نقطه‌ی دو ساله. این بهبود با کاهش پیروات – ترکیبی که بر مسیرهای التهابی اثر می‌گذارد – همراه بود.
اگر درمان ریشه بتواند واقعاً موارد هیپرگلیسمی را کاهش دهد، پژوهشگران معتقدند که این درمان می‌تواند خطر پیامدهای جدی قلبی–عروقی را در آینده کاهش دهد.
یکی از چالش‌ها در اندازه‌گیری متابولیت‌ها این است که دانشمندان هنوز دقیق نمی‌دانند همه‌ی آن‌ها چگونه عمل می‌کنند یا با یکدیگر چه ارتباطی دارند. هزاران متابولیت در خون وجود دارد که قابل اندازه‌گیری است، اما اغلب فقط می‌دانیم با چه بیماری‌هایی مرتبط‌اند، نه اینکه دقیقاً چه می‌کنند.
بررسی تنها ۴۴ متابولیت می‌تواند صرفاً یک نمای کلی از فرآیندهای درونی بدن ارائه دهد، اما نتایج به‌قدری قابل‌توجه بودند که نویسندگان به پژوهش‌های گسترده‌تر فراخوان دادند.
دکتر نیاز می‌گوید:
«ضروری است که متخصصان دندان‌پزشکی تأثیر گسترده‌ی این عفونت‌های ریشه‌ی دندان را به رسمیت بشناسند و برای تشخیص و درمان زودهنگام آن‌ها تلاش کنند.»
او ادامه می‌دهد:
«همچنین باید به سمت مراقبت یکپارچه حرکت کنیم، جایی که دندان‌پزشکان و پزشکان عمومی با همکاری یکدیگر از طریق این نشانگرهای خونی، خطرات را پایش کنند و از سلامت کلی بدن محافظت نمایند.»
«زمان آن رسیده که فراتر از دندان نگاه کنیم و یک رویکرد واقعاً جامع در مراقبت دهان و دندان اتخاذ کنیم.»